15 πράγματα που δεν κάνουν οι ψυχικά ώριμοι άνθρωποι

Μπορεί να υπάρχουν πολλοί παράγοντες και σε πολλά επίπεδα οι οποίοι επηρεάζουν το κατά πόσον αισθανόμαστε επιτυχημένοι, πλήρεις και ευτυχείς, αλλά θεωρώ ότι ο σημαντικότερος από αυτούς είναι ο βαθμός της δικής μας συναισθηματικής ωρίμανσης.

Η συναισθηματική ωριμότητα προσφέρει σταθερότητα, ψυχική δύναμη και αυτοπεποίθηση.

Τα συναισθήματά μας θεωρούνται μέρος του ψυχισμού μας, αλλά αυτό που τα ξεχωρίζει ποιοτικά είναι ότι έχουν άμεση επίδραση στη φυσική μας υπόσταση· επηρεάζουν τις λειτουργίες του σώματός μας και καθοδηγούν κάθε δράση μας. Χωρίς συναισθήματα δεν θα είχαμε κίνητρο για να κάνουμε το οτιδήποτε. Κατά την αναλογία που δίνει ο Χόρχε Μπουκάι στο βιβλίο του «Φύλλα Πορείας: Ο δρόμος της Αυτοεξάρτησης», αν ο εαυτός μας ήταν μια άμαξα, τα συναισθήματα θα ήταν τα άλογα που την κινούν και το μυαλό μας ο αμαξάς που κρατάει τα γκέμια.

Κατά την οπτική γωνία του παρόντος άρθρου, οι συναισθηματικά ώριμοι άνθρωποι έχουν φτάσει σε μια εσωτερική ισορροπία, όπου ο αμαξάς και τα άλογα συνεργάζονται αρμονικά. Για κάποιους τυχερούς, η ισορροπία αυτή έρχεται με φυσικό, εξελικτικό τρόπο, καθώς μεγαλώνουν και ωριμάζουν μέσα σε ένα οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον που την υποστηρίζει.

Σε άλλους, ακόμα πιο τυχερούς, έρχεται λίγο ως πολύ έμφυτη. Για τους περισσότερους από εμάς, είναι μια κατάκτηση που έρχεται μετά από συνεχή, συστηματική, επίπονη και ειλικρινή εσωτερική εργασία.

Τα γνωρίσματα της ψυχικής και συναισθηματικής ωριμότητας είναι πολλά, όπως πολλοί είναι και τρόποι με τους οποίους εκδηλώνεται – ίσως υπερβολικά πολλοί για να περιγραφούν. Σε αυτό το άρθρο, αντί να ακολουθήσουμε τη συνηθισμένη οδό, δηλαδή να παραθέσουμε ένα δείγμα των «θαυμαστών» πραγμάτων που κάνουν οι άνθρωποι που έχουν φτάσει σε υψηλό βαθμό ψυχικής και συναισθηματικής ωριμότητας, θα κάνουμε κάτι που ίσως είναι χρησιμότερο· κάτι που δείχνει ποια όρια μπαίνουν χάρη στην ωριμότητα και γιατί, τόσο προς τους εαυτούς μας, όσο και προς τους άλλους.

Ας δούμε λοιπόν 15 πράγματα που  δεν κάνουν οι ψυχικά και συναισθηματικά ώριμοι άνθρωποι:

1. Δεν αποζητούν την αποδοχή των άλλων

Η ανάγκη να αποσπάσουμε την προσοχή και να κερδίσουμε την αποδοχή των άλλων είναι απευθείας συνδεδεμένη με τον συναισθηματικό μας κόσμο. Κάποιοι από εκείνους που έχουν την ανάγκη να γίνονται αποδεκτοί από τους άλλους, αισθάνονται ότι έχουν αξία μόνο όταν παίρνουν την επιβεβαίωση από κάποιον τρίτο, όταν αυτός τους έχει ανάγκη, όταν του είναι χρήσιμοι.

Είναι λες και οι άνθρωποι αυτοί αμφιβάλλουν για την αξία τους ή ότι έχουν πολύ χαμηλή αυτοεκτίμηση. Το να αμφιβάλλει κανείς για την αξία του είναι μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία: αν ούτε καν εσύ δεν είσαι σίγουρος για την αξία σου, κανείς δεν θα πιστέψει ποτέ ότι αξίζεις.

Η αναζήτηση της αποδοχής των άλλων κρύβει μεγάλες παγίδες. Η μεγαλύτερη, κατά τη γνώμη μου, είναι ότι με τον τρόπο αυτό υπάρχει ο κίνδυνος οι συγκεκριμένοι άνθρωποι στην πραγματικότητα να χαραμίζουν τη δική τους ζωή, ζώντας τη φαντασιακή ζωή κάποιου άλλου, δηλαδή εκπληρώνοντας τις προσδοκίες κάποιου άλλου.

Πολλές φορές αυτό έχει ρίζες στην παιδική ηλικία, όταν οι γονείς προβάλλουν πάνω στο παιδί τις δικές τους προσδοκίες, αντί να του δίνουν αγάπη για αυτό που είναι, όπως είναι, άνευ όρων. Βλέποντας το παιδί την αναγνώριση και την αποδοχή μόνο όταν συμμορφώνεται με την εκπλήρωση των (εκφρασμένων ή υπονοούμενων) προσδοκιών των γονιών του, αναπτύσσει τη συμπεριφορά της αποζήτησης αυτής της αναγνώρισης, μπερδεύοντας την επιδοκιμασία (που εκδηλώνουν οι γονείς λόγω της ικανοποίησης των δικών τους επιθυμιών) με την αγάπη (που έχουν ανάγκη και αποζητούν τα παιδιά).

Αυτή η αποζήτηση όμως ποτέ δεν φτάνει σε ολοκλήρωση, καθώς, όση αποδοχή και να κερδίσουν στη ζωή τους (π.χ. μέσω της επαγγελματικής επιτυχίας), πάντα θα τους λείπει το αρχικό ζητούμενο: η αγάπη).

2. Δεν επιτρέπουν σε άλλους να τους ρίχνουν

Ο υγιής ψυχισμός απαιτεί συναισθηματική ανθεκτικότητα. Ο κόσμος είναι γεμάτος ανθρώπους με συμπλέγματα, απωθημένα και κακίες, οι οποίοι δεν θέλουν να βλέπουν άλλους ανθρώπους να προοδεύουν και να προχωράνε στη ζωή τους. Μέσα σε κάθε περίσταση της ζωής σας, μπορεί να υπάρχει κάποιος που σας φθονεί.

Η ατυχής αλήθεια είναι ότι, πολύ συχνά, οι άνθρωποι που μας κρατάνε πίσω είναι εκείνοι που βρίσκονται περισσότερο κοντά μας. Το να απαλλαγούμε από αυτούς τους ανθρώπους είναι τις πιο πολλές φορές η καλύτερη λύση, αλλά ταυτόχρονα είναι και η πιο δύσκολη. Αν μπορέσετε να απομακρύνετε διακριτικά αυτούς τους ανθρώπους από κοντά σας, θα έχετε κάνει ένα μεγάλο βήμα για να καθαρίσετε τη ζωή σας από συναισθηματικά φορτία που σας κρατάνε καθηλωμένους.

3. Δεν κρατούν μνησικακία

Αν κρατάτε μέσα σας απωθημένο θυμό, πικρία ή κακία για κάτι που σας έχουν κάνει, τότε ήδη ασχολείστε περισσότερο απ’ ό,τι χρειάζεται με κάποια κατάσταση. Εάν κάποιος ζητήσει ειλικρινά συγγνώμη, συγχωρέστε τον και προχωρήστε. Εάν δεν ζητήσει συγγνώμη, τότε διακόψτε σχέσεις μαζί του, αποκόψτε τον εαυτό σας από εκείνον και προχωρήστε· μόνο μην αφήσετε τα όποια σκοτεινά συναισθήματα να παραμείνουν μέσα σας.

Η μνησικακία (ανάμνηση του κακού), το να κουβαλάτε στις συναισθηματικές αποσκευές σας θυμό ή πικρία για την κακία που αισθάνεστε ότι σας έχουν κάνει, καταναλώνει πάρα πολλή ψυχική ενέργεια, σας κάνει δυστυχείς και βλάπτει την υγεία σας (διαβάστε εδώ για παράδειγμα). Όπως είπε κάποιος κάποτε, η μνησικακία είναι σαν να παίρνω εγώ το δηλητήριο και να περιμένω ότι θα πεθάνει ο άλλος.

4. Δεν σταματούν να κάνουν αυτό που τους αρέσει

Οι συναισθηματικά ώριμοι άνθρωποι κάνουν ό,τι κάνουν επειδή το αγαπούν και δεν το αλλάζουν και δεν το σταματούν για κανέναν τρίτο που μπορεί να έχει τις δικές του προτιμήσεις ή σκοπιμότητες.

5. Δεν σταματούν να πιστεύουν στον εαυτό τους

Εκείνοι που αγαπούν τον εαυτό τους και κατανοούν τον εαυτό τους — εκείνοι που δεν φοβούνται να είναι υπερήφανοι για τους εαυτούς τους — δεν αμφιβάλουν ποτέ για την αξία τους. Ξέρουν ακριβώς πόσο αξίζουν και φέρονται αναλόγως· ούτε υπερεκτιμούν, ούτε υποτιμούν τους εαυτούς τους.

6. Δεν φέρονται επιθετικά προς στους άλλους

Οι άνθρωποι μπορούν να γίνουν κακοί. «Γιατί όμως να συμβαίνει αυτό;» μπορεί να αναρωτηθεί κανείς. Η επιθετική ή καταπιεστική συμπεριφορά προς τους άλλους έχει νόημα και μπορεί να χρησιμεύει μόνο σαν τρόπος επιβολής.

Κάποιοι προσπαθούν να επιβληθούν σε άλλους ή να τους μειώσουν, για παράδειγμα στα πλαίσια των επαγγελματικών υποχρεώσεων (π.χ. σε διαπραγματεύσεις)· αν όμως είναι η γενικότερη στάση ζωής τους, τότε αυτό είναι σαφής ένδειξη προσπάθειας υπερκάλυψης της πολύ χαμηλής αυτοεκτίμησης που κατά βάθος τους βασανίζει. 

7. Δεν αφήνουν τον καθένα να μπαίνει μέσα στη ζωή τους

Οι συναισθηματικά ώριμοι άνθρωποι έχουν συναισθηματική σταθερότητα για ένα λόγο: δεν αφήνουν τον εαυτό τους να εκτεθεί στην επίδραση ανθρώπων που δεν έχουν διαλέξει οι ίδιοι. Οι περισσότεροι άνθρωποι στον κόσμο ζουν τη ζωή τους χαοτικά, χωρίς κατεύθυνση και χωρίς προσανατολισμό (στην καλύτερη περίπτωση) ή ακόμα με τάσεις αυτοκαταστροφής (στη χειρότερη) – και πολύ ευχαρίστως θα έπαιρναν κι εσάς μαζί, για παρέα.

8. Δεν φοβούνται να αγαπήσουν πραγματικά

Εάν φοβάσαι να αγαπήσεις, τότε μάλλον δεν έχεις αρκετή εμπιστοσύνη στον εαυτό σου. Ίσως να πιστεύεις ότι δεν είσαι αρκετά καλός ή αξιόλογος για τους άλλους για να διατηρήσεις μακροχρόνια σχέση. Ίσως δεν μπορείς να διακρίνεις τι θα δουν οι άλλοι σ’ εσένα για να θέλουν να είναι μαζί σου.

Ίσως πιστεύεις πως ό,τι και να δοκιμάσεις θα είναι καταδικασμένο έτσι κι αλλιώς να αποτύχει και δε θες να μείνεις πάλι μόνος και πληγωμένος.

Προσπάθησε να το δεις από την αντίθετη πλευρά. Κατά βάθος είσαι ένας υπέροχος άνθρωπος και αυτό θα το αισθανθεί οποιοσδήποτε σε γνωρίσει καλύτερα. Ακόμα και αν κάτι δεν προχωρήσει, δε σημαίνει ότι θα φταις εσύ. Σε μια σχέση υπάρχουν πάντα δύο. Αν όλα πάνε καλά, θα είναι χάρη και στους δύο. Αν όχι, η ευθύνη θα είναι και των δύο από κοινού. Εκτός βέβαια, αν είσαι ένας κακός και απαίσιος χαρακτήρας! Τότε ναι, φταις εσύ.

9. Δεν μένουν στο κρεβάτι, τρέμοντας τη μέρα μπροστά τους

Η καλύτερη στιγμή της ημέρας θα έπρεπε να είναι η στιγμή που ξυπνάς και συνειδητοποιείς ότι είσαι για άλλη μια μέρα ζωντανός, ότι έχεις την ευκαιρία να δημιουργήσεις, να καταφέρεις πράγματα, να κάνεις τη ζωή σου καλύτερη! Πολύ συχνά, δυστυχώς, παίρνουμε την ύπαρξή μας σαν αιωνίως δεδομένη.

10. Δεν φοβούνται την ηρεμία

Οι ψυχικά ώριμοι άνθρωποι δεν αισθάνονται την ανάγκη για συνεχή δράση, ούτε έχουν την ανάγκη συνεχούς εύρεσης νέων ερεθισμάτων. Δεν έχουν την ανάγκη να γεμίζουν με δραστηριότητες το χρόνο τους και να είναι συνέχεια στο πόδι, προκειμένου να αποφεύγουν έτσι να αντιμετωπίσουν τους δαίμονές τους ή για να αποδείξουν στους άλλους ή στον εαυτό τους την αξία τους.

Εκτιμούν τις στιγμές γαλήνης και ανάπαυλας, καθώς τους υπενθυμίζουν το πώς είναι απλά να υπάρχεις και να αναπνέεις. Με αυτό δεν εννοούμε ότι αποφεύγουν την ένταση, αλλά ότι δεν τους "καίει" κάποια ιδιαίτερη ανάγκη συνεχούς εγρήγορσης και δράσης, δεν είναι παθολογικά εξαρτημένοι από αυτήν. Αντιθέτως, πολύ ευχαρίστως και χωρίς τύψεις ή ανασφάλειες θα πήγαιναν με την πρώτη ευκαιρία για έναν ήσυχο περίπατο ή θα καθόντουσαν για λίγο σε ένα παγκάκι να παρατηρήσουν και να νιώσουν με όλες τις αισθήσεις τους το περιβάλλον.

11. Δεν κάνουν πράγματα που δεν θέλουν

Όλοι κάποιες στιγμές χρειάζεται να κάνουμε πράγματα που είτε δεν μας τρελαίνουν ή δεν μας αρέσουν, αλλά ποτέ δεν θα έπρεπε να κάνουμε πράγματα που δεν θέλουμε. Οι ψυχικά ώριμοι άνθρωποι το καταλαβαίνουν αυτό και έχουν πάντα μέσα στο μυαλό τους τα πράγματα που αγαπούν, κάτι το οποίο σαν στάση ζωής τους βοηθά και στο να βρίσκουν τρόπους για να φτάσουν εκεί. Μπορεί να μην απολαμβάνουν κάθε δευτερόλεπτο καθενός πράγματος που κάνουν, όμως έχουν ένα σκοπό και κάθε τι που κάνουν τους φέρνει πιο κοντά σε αυτό που αγαπούν.

12. Δεν έχουν κανένα πρόβλημα να πουν «όχι»

Δεν υπάρχει καμμία αμφιβολία· αν δεν μπορείς να πεις «όχι», είσαι υποψήφιο θύμα εκμετάλλευσης. Οι άλλοι θα σε έχουν για χαλάκι της εξώπορτας και κανείς δε θα ζητάει τη γνώμη σου – ούτε θα τη λαμβάνουν σοβαρά υπόψη όταν τη δίνεις από μόνος σου. Το να λες «όχι» υπενθυμίζει στους άλλους ότι είσαι ανεξάρτητος, ότι έχεις όρια και ότι δεν μπορούν να σε ελέγξουν στα πάντα.

13. Δεν «αμελούν» να δίνουν ένα χέρι βοήθειας

Η δικαιολογία «δεν μπορώ» δεν στέκει, όταν έχουμε να κάνουμε με τη συμπόνια και τη συμπαράσταση. Μερικές φορές δεν χρειάζεται να έχουμε χρήματα για να βοηθήσουμε κάποιον· λίγος από τον χρόνο μας, η συμπάθειά μας και η προσοχή μας μπορεί να είναι αρκετά.

Κάποιοι άνθρωποι επιλέγουν να παραβλέπουν τα πράγματα που τους συνδέουν με τους άλλους. Οι ψυχικά ώριμοι άνθρωποι εκτιμούν τη Ζωή σε όλες της τις μορφές, εκφάνσεις και εκδηλώσεις και είναι περισσότερο πρόθυμοι να βοηθήσουν άλλους που βρίσκονται σε χειρότερη κατάσταση.

14. Δεν αισθάνονται την ανάγκη να «ταιριάξουν»

Όσο πιο ώριμος είναι κάποιος ψυχικά, τόσο λιγότερο αισθάνεται την ανάγκη να ταιριάξει με άλλους ανθρώπους, ομάδες ή καταστάσεις και τόσο περισσότερο ανεξάρτητος γίνεται. Ή, για να χρησιμοποιήσουμε τη φράση του Χόρχε Μπουκάι, τόσο περισσότερο «αυτοεξαρτώμενος» γίνεται, με την έννοια ότι εξαρτάται όλο και περισσότερο από τον ίδιο τον εαυτό του και δεν εξαρτάται από το με ποιον είναι.

Το πρώτο στάδιο της διαδρομής που ακολουθεί η σκέψη και τα συναισθήματα των ώριμων ψυχικά ανθρώπων ξεκινάει από τη συνεχή, επίμονη (και επίπονη μερικές φορές, λόγω ξεβολέματος ή απομυθοποίησης καταστάσεων και προσώπων), προσπάθεια αυτογνωσίας, το «γνώθι σ’ αυτόν» του Σωκράτη, δηλαδή από το «ποιος είμαι».

Από το ποιος είμαι, με ειλικρίνεια και υπευθυνότητα προκύπτει το δεύτερο στάδιο του σκεπτικού μας, το «τι (θα έπρεπε να) κάνω». Αυτό που θα αναφέρω είναι υπεραπλούστευση, αλλά το χρησιμοποιώ για παράδειγμα: ο ζωγράφος ζωγραφίζει, ο συγγραφέας γράφει, ο αθλητής αθλείται, ο λεμονοστύφτης στύβει λεμόνια. Αυτό εφαρμόζεται αντίστοιχα σε όλες τις εκδηλώσεις του ανθρώπου, από τις προσωπικές, μέχρι τις σεξουαλικές, τις επαγγελματικές, τις κοινωνικές, τα χόμπι κτλ. .

Το τι κάνω, με τη σειρά του, μέρα με τη μέρα χτίζει το τρίτο στάδιο και με οδηγεί από μόνο του στο «πού πάω». Στη συνέχεια, πάνω στη διαδρομή που χαράσσεται με βάση το πού πάω, έρχομαι σε επαφή με συνοδοιπόρους των οποίων αυτό το κομμάτι της διαδρομής τους συμπίπτει με τη δική μου (πρόσκαιρα ή μακροχρόνια) και με τους οποίους μπορώ (ή και όχι, ό,τι διαλέξω) να αναπτύξω σχέσεις, οπότε προκύπτει το τέταρτο και τελευταίο βήμα, το «με ποιον είμαι» που λέγαμε στην αρχή.

Οι ώριμοι και έμπειροι συναισθηματικά άνθρωποι γνωρίζουν τη σειρά των βημάτων και επανεξετάζουν τον εαυτό τους συνεχώς. Η σειρά πρέπει να είναι πάντα από τα προηγούμενα προς τα επόμενα, όχι αντίστροφα. Το κάθε ένα επόμενο στάδιο (θα έπρεπε να) είναι αποτέλεσμα όλων των προηγούμενων σταδίων.

Για παράδειγμα, το τι κάνω δεν (θα έπρεπε να) καθορίζει το ποιος είμαι –  το ποιος είμαι (πρέπει να) καθορίζει το τι κάνω· το με ποιον είμαι δεν (θα έπρεπε να) καθορίζει το προς τα πού πάω –  το προς τα πού πάω (πρέπει να) καθορίζει με ποιον θα είμαι.

Το θέμα αυτό συσχετίζεται άμεσα με το περιεχόμενο που δίνουμε στην έννοια «ελευθερία», καθώς και τις συνέπειες της ελευθερίας. Η ελευθερία μάς ολοκληρώνει οντολογικά ως ανθρώπους, αλλά ταυτόχρονα μάς φορτώνει με ευθύνες και υπευθυνότητες, γι’ αυτό οι περισσότεροι επιθυμούν ολόθερμα να πιστεύουν ότι δεν είναι ελεύθεροι· αλλιώς δεν θα είχαν κανένα άλλοθι για το ότι δεν αναλαμβάνουν δράση για να αλλάξουν την κατάστασή τους (αναλαμβάνοντας και την ευθύνη για τα αποτελέσματα των δράσεών τους).

Από την άλλη, αν παραδέχονταν ότι ήταν ελεύθεροι, δεν θα είχαν κανέναν άλλον να του φορτώσουν (μεταβιβάσουν) τις δικές τους ευθύνες για το τι κάνουν τώρα, πού πάνε τώρα και με ποιον είναι τώρα.

15. Δεν ξεχνούν ότι η «ευτυχία» είναι «στάση ζωής»

Τελευταίο και ίσως σημαντικότερο, οι ψυχικά ώριμοι και ψαγμένοι άνθρωποι κατανοούν την ανθρώπινη φύση και κατάσταση. Καταλαβαίνουν τον ρόλο που παίζει ο εγκέφαλός μας και τη δύναμη που έχει η ίδια η δική μας αντίληψη των πραγμάτων πάνω στο σώμα και το νου μας, και από βιολογικής και από ψυχολογικής πλευράς.

Κατανοούν ότι τα συναισθήματα είναι αντιδράσεις· αντιδράσεις όχι απέναντι στα γεγονότα αυτά καθαυτά, αλλά αντιδράσεις στη δική μας αντίληψη των γεγονότων. Με άλλα λόγια, οι αντιδράσεις μας δεν αντανακλούν την πραγματικότητα· αντανακλούν την ερμηνεία που εμείς οι ίδιοι δίνουμε στην πραγματικότητα (φυσική, κοινωνική ή όποια άλλη). Χαρακτηριστικές περιπτώσεις, σε ό,τι αφορά τη «φυσική πραγματικότητα», είναι εκείνες που θίγονται στο άρθρο μας «Φυσικές αισθήσεις – Ο θόρυβος ενός δέντρου που πέφτει».

Αν κάποιος το κατανοήσει αυτό βαθιά, θα είναι σε θέση να διαχειριστεί πολύ καλύτερα τα συναισθήματά του και, αλλάζοντας τη στάση του, να αλλάξει την κατάστασή του και, σε τελική ανάλυση, την ευχαρίστηση που παίρνει από τη ζωή του.

Πηγή: thessalonikiartsandculture.gr

Επαγγελματικός προσανατολισμός μέσα από το χορό

Από το Κέντρο Συμβουλευτικής και Προσανατολισμού (ΚΕΣΥΠ) Σάμου της Δ/θμιας Εκπ/σης Σάμου, σας ενημερώνουμε ότι πραγματοποιείται  βιωματικό σεμινάριο,  με τίτλο: «Ο επαγγελματικός προσανατολισμός μέσα από το χορό», (χορεύοντας αποκτώ δεξιότητες) για εκπαιδευτικούς και νέους της Σάμου.

Το σεμινάριο οργανώνει το ΚΕΣΥΠ (Κέντρο Συμβουλευτικής και Προσανατολισμού) Σάμου, με Υπεύθυνους την Βασιλική Αραμπατζή και τον Βασίλειο Τάτση,  και  απευθύνεται σε  εκπαιδευτικούς και νέους της Σάμου.

Το βιωματικό σεμινάριο  θα υλοποιηθεί από τον εκπαιδευτικό Ευθύμιο Ευαγγέλου, ΠΕ 17.02, Μηχανολόγων, που υπηρετεί στο  ΕΠΑΛ Σάμου, επιμορφωτής Ελληνικών Παραδοσιακών χορών με πιστοποίηση από το Υπουργείο Παιδείας. 

Το σεμινάριο είναι διάρκειας 50 ωρών, ξεκινάει  στις 21-10-2014,  ολοκληρώνεται στις 07-04-2015 και θα υλοποιείται  κάθε Τρίτη 19:00-21:00 στο κλειστό Γυμναστήριο του Γενικού Λυκείου Σάμου.

Πραγματοποιείται εκτός σχολικού ωραρίου και χωρίς οικονομική επιβάρυνση των συμμετεχόντων. 

Τα 9 μυστικά των ανθρώπων που δεν ανησυχούν

Τι κρύβεται μέσα στο μυαλό όσων κοιμούνται σαν… πουλάκια, σπανίως ανησυχούν και το στρες φαίνεται να μην τους αγγίζει; Κάνουμε μια... βουτιά στις σκέψεις εκείνων που δεν αφήνουν τη συνεχή ανησυχία να στοιχειώσει τη ζωή τους και αποκαλύπτουμε τα μυστικά τους.

Η ανησυχία είναι ωφέλιμη όταν μας κινητοποιεί να δράσουμε και να βρούμε λύσεις. Όταν όμως στο μυαλό μας κυριαρχούν τα χειρότερα σενάρια, τότε ξεκινούν τα προβλήματα. «Και αν με απολύσουν και καταλήξω στο δρόμο;», «Και αν δεν πληρώσω το πρόστιμο και βρεθώ χρεωμένος και μπω στη φυλακή;», «Τι θα συμβεί αν…;». Η υπερβολική ανησυχία, που συνδυάζεται με μπόλικα στοιχεία αβεβαιότητας και καταστροφολογίας, σπανίως ωφελεί. Οι άνθρωποι που ανησυχούν υπερβολικά συνήθως φοβούνται μια απροσδιόριστη απειλή - ένα αόριστο κακό ενδεχόμενο στο μέλλον. Η συνεχής ανησυχία είναι δυνατόν να επηρεάσει τη ζωή μας και να μας παραλύσει συναισθηματικά. Μπορούμε, όμως, να σπάσουμε τον φαύλο κύκλο των παράλογων φόβων παίρνοντας πρώτα απ’ όλα μαθήματα από εκείνους που δεν χάνουν τον ύπνο τους, ούτε τρώνε τα νύχια τους ανησυχώντας για το «τι θα συμβεί αν...». Ας δούμε, λοιπόν, πώς σκέφτονται.

Εστιάζουν στο παρόν

Μία από τις μεγαλύτερες διαφορές ανάμεσα σε εκείνους που ανησυχούν υπερβολικά και σε όσους δεν αφήνουν την ανησυχία να επηρεάζει τη ζωή τους είναι ότι οι δεύτεροι δεν αναλώνονται σκεπτόμενοι διαρκώς τι θα φέρει το μέλλον.

Το μυστικό: Μια τεχνική που μπορεί να μας βοηθήσει είναι να σημειώσουμε σε ένα χαρτί ποιο ακριβώς είναι το θέμα που μας ανησυχεί, έτσι ώστε να μην αφήσουμε το μυαλό μας να παρασυρθεί από παράλογες φοβίες που μας απομακρύνουν από το αληθινό πρόβλημα.

Αποστασιοποιούνται

Οι άνθρωποι που δεν ανησυχούν υπερβολικά όταν έρχονται αντιμέτωποι με ένα πρόβλημα παίρνουν τις αποστάσεις τους, γεγονός που τους επιτρέπει να δουν την κατάσταση πιο αντικειμενικά και με τη συναισθηματική αποστασιοποίηση που είναι απαραίτητη για να βρουν λύσεις.

Το μυστικό: Ακόμη και αν αυτό φαίνεται δύσκολο για τους… ανήσυχους τύπους, οι ειδικοί τούς προτείνουν να καταγράφουν τα «χειρότερα σενάρια» που περνούν από το μυαλό τους και να βλέπουν κατά πόσον είναι πιθανά. Να αντιμετωπίζουν, δηλαδή, τις ανησυχίες τους όχι ως γεγονότα, αλλά ως υποθέσεις, τις οποίες ελέγχουν για να δουν αν ευσταθούν. Ο τρόπος αυτός αποδυναμώνει τα εφιαλτικά σενάρια και βοηθά να εστιάσουμε στο τρέχον πρόβλημα.

Ανησυχούν, αλλά… αργότερα

Όλοι οι άνθρωποι ανησυχούν - μάλιστα οι γυναίκες φαίνεται να είναι πιο επιρρεπείς από τους άνδρες, ίσως επειδή εξελικτικά ο ρόλος τους είναι να προστατεύουν τα παιδιά από τους πιθανούς κινδύνους. Ωστόσο, η μεγάλη διαφορά ανάμεσα σε εκείνους που γίνονται έρμαια των φόβων τους και σε όσους διαχειρίζονται αποτελεσματικά τις ανησυχίες τους είναι ότι οι δεύτεροι δεν αναλώνονται στην καταστροφολογία.

Το μυστικό: Μια καλή στρατηγική για την αντιμετώπιση της υπερβολικής ανησυχίας είναι να ασχοληθούμε με αυτήν… αργότερα. Την ώρα που η ενοχλητική σκέψη εισβάλλει στο μυαλό μας ας συνεχίσουμε με τις δραστηριότητές μας, λέγοντας στον εαυτό μας ότι θα σκεφτούμε τι θα κάνουμε με αυτή μια συγκεκριμένη στιγμή της ημέρας αργότερα. Συχνά, το αποτέλεσμα είναι να την ξεχάσουμε εντελώς.

Δεν παρασύρονται

Η συνεχής ανησυχία εμπλέκει τα θύματά της σε έναν φαύλο κύκλο αρνητικών σκέψεων, με αποτέλεσμα ένα πρόβλημα που μπορεί να είναι αντιμετωπίσιμο να φαίνεται ανυπέρβλητο, αφού στο μυαλό τους όλα έχουν ήδη πάει στραβά.

Το μυστικό: Καταγράφουμε το πραγματικό πρόβλημα με το οποίο είμαστε αντιμέτωποι στο παρόν, προσπαθώντας να εντοπίσουμε πιθανές λύσεις, τις οποίες και τολμάμε να δοκιμάσουμε ακόμη και αν δεν μπορούμε να γνωρίζουμε εκ των προτέρων την αποτελεσματικότητά τους.

Αποδέχονται την αβεβαιότητα

Η αδυναμία να αποδεχθούμε την αβεβαιότητα βρίσκεται στη ρίζα των παράλογων φόβων. Όσοι ανησυχούν υπερβολικά έχουν μια έντονη ανάγκη να γνωρίσουν και να ελέγξουν ό,τι θα τους συμβεί στο μέλλον. Ανησυχώντας για κάθε πιθανό καταστροφικό σενάριο, πιστεύουν ότι μπορούν να προβλέψουν και να αντιμετωπίσουν ό,τι τους επιφυλάσσει το μέλλον και να αποφύγουν τα δυσάρεστα. Το πρόβλημα είναι, όπως εξηγούν οι ειδικοί, ότι αυτή η τακτική δεν είναι αποτελεσματική.

Το μυστικό: Ανησυχώντας για ό,τι μπορεί να πάει στραβά, δεν ξορκίζουμε το κακό. Ενδεχομένως να νιώθουμε πιο ασφαλείς, αλλά αυτό είναι μια πλάνη. Εστιάζοντας σε επικείμενες απειλές, όχι μόνο δεν τις αποτρέπουμε, αλλά στερούμαστε και την απόλαυση της ζωής μας στο παρόν. Ενίοτε, μάλιστα, είναι δυνατόν με αυτόν τον τρόπο και να τις προκαλέσουμε. Για παράδειγμα, αν πηγαίνοντας σε μια συνέντευξη για δουλειά κάνουμε αρνητικές σκέψεις απαξίωσης και γελοιοποίησης του εαυτού μας, γινόμαστε περισσότερο νευρικοί, γεγονός που μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες όσον αφορά την εντύπωση που θα αποκομίσει για εμάς ο πιθανός εργοδότης μας. Ας αναλογιστούμε, λοιπόν, αν είναι δυνατόν να είμαστε σίγουροι για οτιδήποτε στη ζωή. Ας σκεφτούμε αν περιμένουμε «τα χειρότερα» μόνο και μόνο επειδή είναι απρόβλεπτα. Ας προκαλέσουμε τον ίδιο τον φόβο της αβεβαιότητας και θα έχουμε κάνει ένα σημαντικό βήμα προόδου.

Σε αρμονία με τα συναισθήματά τους

Η συνεχής ανησυχία κρατά το μυαλό απασχολημένο και μας αποσπά από τα ίδια μας τα συναισθήματα. Δεν είναι όμως δυνατόν να «σωπάσουμε» τα συναισθήματά μας με αυτόν τον τρόπο. Περιστασιακά τα καταστέλλουμε, αλλά μόλις σταματήσουμε τις καταστροφικές σκέψεις αυτά βρίσκουν ξανά διέξοδο και μας ζητούν να τα διαχειριστούμε.

Το μυστικό: Όσοι δεν καταστροφολογούν είναι σε αρμονία με τα συναισθήματά τους - θετικά και αρνητικά. Αποδέχονται ότι δεν μπορούν να έχουν διαρκώς τον έλεγχο και ότι τα συναισθήματα που βιώνουν δεν είναι πάντα ξεκάθαρα. Η αλήθεια είναι ότι τα συναισθήματα, όπως και η ίδια η ζωή, είναι μπερδεμένα. Μπορούμε, όμως, να δούμε τα αρνητικά συναισθήματα ως ένα σημάδι ότι η κατάσταση που τα προκαλεί -π.χ. σχέσεις, δουλειά, λογαριασμοί- απαιτεί την προσοχή μας και να λάβουμε τα μέτρα μας.

Οι σωστές ερωτήσεις

Όταν το μυαλό αρχίζει να κατρακυλά στο μονοπάτι των παράλογων σκέψεων, ας θέσουμε στον εαυτό μας μια σειρά ερωτήσεων που μπορούν να μας επαναφέρουν στον ορθό δρόμο της λογικής:

1 «Είναι δικό μου πρόβλημα;».

2 «Έχω κάποιο βαθμό ελέγχου της κατάστασης;».

3 «Έχω ήδη κάνει ό,τι μπορώ γι’ αυτό;».

4 «Είναι κάτι που πρόκειται να συμβεί σύντομα; Εάν δεν είναι επικείμενο, δεν υπάρχει λόγος να ανησυχήσω γι’ αυτό τώρα».

5 «Υπάρχουν αποδείξεις για αυτήν μου τη σκέψη;».

Η εναλλακτική σκέψη

Οι έρευνες αποκαλύπτουν ότι όσο προσπαθούμε να διώξουμε μια δυσάρεστη σκέψη από το μυαλό μας τόσο αυτή κυριαρχεί στον νου μας. Αντί, λοιπόν, να προσπαθούμε να μη σκεφτούμε αρνητικά, ας προσπαθήσουμε να κάνουμε έναν εσωτερικό διάλογο, θέτοντας ερωτήσεις που οδηγούν σε εναλλακτικές σκέψεις. Ας αναρωτηθούμε για παράδειγμα: «Πώς θα σκεφτόταν κάποιος άλλος στη θέση μου;», «Τι θα έλεγα σε κάποιον άλλο για να τον βοηθήσω με αυτές τις σκέψεις;», «Πώς θα σκέφτομαι για το ίδιο πράγμα σε μερικά χρόνια;».

Oι κατάλληλες παρέες

Εάν υπάρχει κάποιο πρόσωπο στη ζωή μας που μας αυξάνει τα επίπεδα του στρες και πυροδοτεί τον φαύλο κύκλο της ανησυχίας, καλό είναι να θέσουμε κάποια όρια όσον αφορά τα θέματα που επιτρέπεται να συζητάμε μαζί του.

Πηγή: vita.gr