ΠΕΤΩΝΤΑΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΦΩΣ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ : Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΠΕΤΑΛΟΥΔΑΣ

There is no escapism – only resolution Jonah www.Jonahlifeinstitute.com

Που χάσαμε τον επαγγελματικό μας δρόμο ; Πότε η χαρά του να εργαζόμαστε και να δημιουργούμε έγινε καταναγκασμός και υποχρέωση ; Πόσο σοφό είναι να κάνουμε επαγγελματικές αλλαγές  στο καιρό της κρίσης  ;  Και τελικά. Που βρέθηκε αυτή η πεταλούδα στη καρδιά της Σάμου ; Μέσα στο κουκούλι της πλέκουμε το μεταξωτό νήμα της σύνδεσης με την ικανότητά μας. Το νήμα που μας βοηθάει να πετάξουμε ελεύθερα στο φως της δημιουργίας μας. Αυτός είναι ο στόχος του προγράμματος «Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΠΕΤΑΛΟΥΔΑΣ».   Ένα εκπαιδευτικό βιωματικό πρόγραμμα που βασίζεται στη μεταφορά της πεταλούδας για να απαντήσει στα παραπάνω και σε άλλα παρόμοια ερωτήματά μαςΈνα πρόγραμμα  που μας γυρίζει στα βασικά, στο «σπίτι» μας. Δηλαδή στη βασική ικανότητά μας και στο τρόπο να την εκφράσουμε μέσα από στο επάγγελμά μας, την ασχολία, τη δημιουργία μας.

Η  πεταλούδα είναι ίσως το παράδειγμα της πιο έντονης και σύντομης  μεταμόρφωσης στο ζωικό βασίλειο. Τα στάδια της μεταμόρφωσής της  χρησιμοποιούνται στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα επαγγελματικού προσανατολισμού και επαγγελματικής ανάπτυξης με τον ομώνυμο τίτλο. Το πρόγραμμα παρακολουθεί την ιδιαίτερη ικανότητα του καθενός μας από το πρωτόλειο στάδιο του «αυγού» που είναι αδιαμόρφωτη και πολλές φορές κρυμμένη μέχρι το πλήρες ξεδίπλωμά της στην ομορφη, ελεύθερη, πολύχρωμη πεταλούδα που πετά αποφασιστικά προς την επίτευξη των στόχων της. Αυτό το ξεδίπλωμα δε μπορεί να γίνει χωρίς να παρεμβληθεί το στάδιο «της κάμπιας», το στάδιο δηλαδή που θα χρειαστεί να αντιμετωπίσουμε και να μετασχηματίσουμε τους εσωτερικούς και εξωτερικούς περιοριστικούς παράγοντες. Όμως όλα αυτά «τα σκληρά» συστατικά του κελύφους της κάμπιας μπορούν με το μετασχηματισμό να αποτελέσουν ένα προστατευτικό κουκούλι που θα δώσει το χρόνο στη πεταλούδα της δημιουργικότητάς μας να ωριμάσει αρκετά ώστε να πάρει τις αποφάσεις της και το ρίσκο να το διαπεράσει και να πετάξει ψηλά στον ανοιχτό  ορίζοντα. Μέχρι να ρθει η στιγμή που θα δώσει τη θέση της στον επόμενο κύκλο δημιουργίας, στην επόμενη πεταλούδα.

Ο επαγγελματικός προσανατολισμός έχει συνδεθεί με τους εφήβους γιατί είναι κυρίως αυτή η ηλικία που νομίζουμε ότι γίνεται η επιλογή του επαγγέλματος. Κάτι τέτοιο όντως ισχύει, όσον αφορά την επιλογή που στηρίζεται στα καθαρά νοητικά μας κριτήρια. Στη πραγματικότητα η αίσθηση της «κλίσης» μας, των χαρισμάτων και ταλέντων μας, των ιδιαίτερων δεξιοτήτων μας, είναι πολύ πιο έντονη στη παιδική μας ηλικία. Μόνο που πολλές φορές τα χαρίσματα αυτά είναι στην ίδια μορφή που είναι και το αυγό της πεταλούδας. Μπορεί δηλαδή να μη συνδέονται με συγκεκριμένο επάγγελμα – αν και πολλές φορές συμβαίνει και αυτό – αλλά με μια έντονη επιθυμία, ροπή, τάση . Στη συνέχεια πολλοί από μας «ξεχνάμε»  αυτή την πρωτόγονα έντονη επιθυμία προκειμένου να συμμορφωθούμε με τις επιταγές από διάφορα πλαίσια, εκπαιδευτικά, κοινωνικά, οικογενειακά κλπ. Έτσι οδηγούμαστε  σε επιλογή που ενώ νοητικά έδειχνε επαρκής, στη πορεία μπορεί να μας «φόρτωσε» με διάφορα προβλήματα που έχουν τη ρίζα τους στο ότι δεν έχουμε βάλει σε αρκετό βαθμό τον εαυτό μας μέσα στο επάγγελμα που κάνουμε. Ή ακολουθούμε αυτή τη κλίση αλλά δεν αντιλαμβανόμαστε ότι έχει κλείσει ένας κύκλος «πετάγματος» και χρειάζεται να ανοίξει ένας άλλος.

Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «ΠΕΤΑΛΟΥΔΑ» απευθύνεται σε όλους εμάς, σε ανθρώπους που ανεξαρτήτως ηλικίας βρίσκονται μπροστά σε μια κρίσιμη επαγγελματική επιλογή. Η επιλογή αυτή μπορεί να αφορά το πως θα αλλάξουμε εργασία,  το πως θα αποκτήσουμε  μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τη τωρινή εργασία μας, το πως θα  αξιοποιήσουμε καλύτερα το δυναμικό μας, το πως θα αντιμετωπίσουμε οικονομικούς περιορισμούς στην εργασία μας και σε νεαρότερες ηλικίες  το πως θα επιλέξουμε σπουδές και εργασία. Προτείνει να πιάσουμε το νήμα από την αρχή και να μπούμε στο «αυγό» μας για να εξετάσουμε με ποιό τρόπο η εργασία μπορεί να αξιοποιήσει τα ταλέντα και τις δεξιότητές μας  έτσι ώστε  να γίνει  ένας δημιουργικός και χαρούμενος τομέας της ζωής μας. Στη συνέχεια διερευνά τα βασικά εμπόδια που αντιμετωπίζουμε σε αυτή τη πορεία της ανάπτυξης, τα όρια του κέλυφους  της κάμπιας  και προσφέρει εργαλεία μετασχηματισμού τους σε υποστηρικτικά δίκτυα και μέσα. «Θυμίζει» και δίνει έμφαση στη συγκέντρωση της κάθε είδους υποστήριξης, βοήθειας που μας προσφέρεται τόσο στο εσωτερικό όσο και από το εξωτερικό περιβάλλον. Όλα τα παραπάνω τα συνδέει σε ένα συγκεκριμένο και σαφές προσωπικό σχέδιο δράσης όπου το προσωπικό μας όραμα μπαίνει σε τροχιά δράσης προκειμένου να γίνει πραγματικότητα. Το σχέδιο αυτό βάζει βραχυπρόθεσμους και μεσοπρόθεσμους στόχους που μας δίνουν τη δυνατότητα να αξιολογούμε τη πορεία μας και να κάνουμε διορθωτικές κινήσεις μέχρι να φτάσουμε στη πραγματοποίηση του σκοπού μας, στο να ασκούμε δηλαδή ένα επάγγελμα, με μεράκι, χαρά, απόδοση , ένα επάγγελμα που να προσφέρει στον εαυτό μας και στους άλλους. Μέχρι να φτάσουμε στο σημείο να πετάμε προς το φως.

Το πρόγραμμα «ΠΕΤΑΛΟΥΔΑ» θα γίνει και στη Σάμο μέσω του Κέντρου Μάθησης και Πολιτισμού Αιγαίου. Η πρώτη συνάντηση έχει προγραμματιστεί για το τέλος του τρέχοντος ή αρχή του επόμενου έτους.

Μπορεί να διεξαχθεί και  με ατομικές συναντήσεις. Ο αριθμός συναντήσεων είναι περιορισμένος και προκαθορίζεται ανάλογα με το ζήτημα.

Το πρόγραμμα αποσκοπεί στο να έχει ο συμμετέχων πρακτικά και σύντομα αποτελέσματα. Αλλωστε η πεταλούδα δε μένει για πολύ στο κουκούλι....

Αγγελική Πλουμά,ΜΒΑ,Σύμβουλος Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Ανάπτυξης

Παίρνοντας τις Σωστές Αποφάσεις

Η ζωή μας είναι ένα σύνολο αποφάσεων που παίρνουμε. Οι αποφάσεις αυτές αναφέρονται σε όλους τους τομείς δραστηριότητας τους ανθρώπου.

Πολλές από αυτές τις αποφάσεις είναι Ατομικές(Τι πρέπει να φορέσω σήμερα; Πού θέλω να ζω; Ποιόν/ ποια θα πρέπει  να παντρευτώ; Πώς θα πρέπει να επενδύσω;) και άλλες Συλλογικές(παραδείγματα τέτοιων αποφάσεων είναι ενδεικτικά οι αποφάσεις των Σχολείων, των Οργανισμών, των Κυβερνήσεων, της Βουλής, της Ευρωπαϊκής Ένωσης κτλ).

Είναι πολύ σημαντικό το άτομο να είναι σε θέση να παίρνει αποφάσεις τόσο σε προσωπικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο. Ακόμη πιο σημαντικό είναι να ξέρει κάποιος πώς να παίρνει σωστές αποφάσεις.

Παρά τη σημαντικότητα του θέματος δυστυχώς δεν μπορούμε να λάβουμε μια τυπική εκπαίδευση γι’ αυτό. Δεν μπορείτε να αποφοιτήσετε το Λύκειο, αν δεν έχετε παρακολουθήσει Φυσική, Μαθηματικά, Ιστορία, αλλά διδαχτήκατε ποτέ κάποιο μάθημα για το θέμα της Λήψης Αποφάσεων;

Παρατηρώντας γύρω μας μπορούμε να καταλάβουμε ότι δεν λαμβάνουμε όλοι οι άνθρωποι σωστές αποφάσεις. Προφανώς η πρακτική εξάσκηση και η εμπειρία δεν είναι αρκετά καλοί δάσκαλοι γι’ αυτή την ικανότητα.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΗ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ

Δεν είναι όλες οι αποφάσεις του ατόμου το ίδιο σημαντικές. Είναι φυσικό μερικές να είναι πιο σημαντικές από άλλες. Για παράδειγμα, για τον  μέσο άνθρωπο της κοινωνίας μας, το ν’ αποφασίσει να πάει ή όχι στον κινηματογράφο το βράδυ, δεν είναι το ίδιο σημαντικό αν θα παντρευτεί ή όχι. Επίσης σε μια επιχείρηση αν θα παραγγείλουν ή όχι το πρωί ή το μεσημέρι τα προϊόντα από τον προμηθευτή δεν είναι το ίδιο σημαντικό από το αν απολύσουν 3 εργαζόμενες μητέρες.

Ποιες όμως αποφάσεις είναι σημαντικές και ποιες όχι; Υπάρχουν 5 τουλάχιστο  βασικά κριτήρια σύμφωνα με τα οποία χαρακτηρίζονται:

1. Η δυσκολία της απόφασης
2. Η ανάγκη ή υποχρέωση να ληφθεί μια απόφαση
3. Ο σκοπός για τον οποίο λαμβάνεται μια απόφαση
4. Η κρισιμότητα και σοβαρότητα των επιπτώσεων μιας απόφασης
5. Τα χρονικά περιθώρια που έχουμε στη διάθεσή μας.

ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΚΑΙ ΠΑΓΙΔΕΣ ΣΤΗ ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ

Ÿ  Το πρόβλημα που επισημάνατε μπορεί να κρύβει ένα ακόμη σοβαρότερο , που περνά απαρατήρητο

Ÿ  Υπάρχουν πολλές εναλλακτικές λύσεις και είναι δύσκολο να επιλέξετε μία

Ÿ  Η λύση του προβλήματος μπορεί να δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα

Ÿ  Για ορισμένα προβλήματα δεν υπάρχει μια απόλυτα ικανοποιητική λύση

Ÿ  Μπορεί να μην έχετε το χρόνο και τους πόρους για να ψάξετε – και να εφαρμόσετε -την ιδανική λύση

Ÿ  Η πίεση για λύση μπορεί να σας εμποδίσει να δείτε τα προβλήματα περισσότερο θετικά ως προκλήσεις και ευκαιρίες

Όλοι οι άνθρωποι διαθέτουμε μυαλό με τεράστιες δυνατότητες.

Παρ’ όλα αυτά, οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι χρησιμοποιούμε ένα πολύ μικρό ποσοστό(6-10%) των δυνατοτήτων του μυαλού μας. Υπάρχουν εμπόδια που περιορίζουν και δεν επιτρέπουν την αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων του.

Ενώ τα περισσότερα άτομα μπορούν να ακολουθήσουν τα βήματα λήψης αποφάσεων που αναφέραμε σε προηγούμενο άρθρο, δεν μπορούν όλοι να φτάσουν στην ίδια ποιότητα απόφασης. Η ικανότητα αυτή ποικίλλει από άτομο σε άτομο, και άλλες δυνάμεις μπορούν να εμποδίσουν τον οποιοδήποτε να βρει τις βέλτιστες αποφάσεις.

Στο παρακάτω σχήμα περιγράφονται οι παράγοντες αυτοί που μας επηρεάζουν στη λήψη αποφάσεων*

ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΚΡΙΣΗΣ

Σε μια κρίση, πολλά άτομα που λαμβάνουν αποφάσεις πανικοβάλλονται. Γίνονται λιγότερο λογικά και περισσότερο συναισθηματικά απ’ ό,τι θα ήταν σε ένα ήρεμο περιβάλλον.

Τα άτομα που λαμβάνουν αποφάσεις τα οποία επηρεάζονται αρνητικά από μια κρίση δεν μπορούν να συγκεντρωθούν, χρησιμοποιούν λαθεμένη αξιολόγηση, και σκέφτονται παρορμητικά. Κάτω από τέτοιες συνθήκες πολλές φορές έχουν την τάση να αγνοούν τις απόψεις των άλλων. (σκεφτείτε το αυτί σε μια οικογένεια όταν κάποιο από τα μέλη της βρίσκεται σε τέτοια κατάσταση)

Κατά τη διάρκεια μιας επιχειρηματικής κρίσης, όπως μια επικείμενη χρεοκοπία, μερικοί διευθυντές φτάνουν στον πνευματικό συναγερμό. Άλλοι παραλύουν ολοκληρωτικά.

ΕΝΣΤΙΚΤΟ(ΔΙΑΙΣΘΗΣΗ)

Η διαίσθηση είναι ένας τρόπος γνώσης και θεμελίωσης που βασίζεται στην εμπειρία, με τον οποίο το «ζύγισμα» των αποδείξεων γίνονται ασυνείδητα και αυτόματα.

Με τη διαίσθηση παίρνουμε αποφάσεις χωρίς να χρησιμοποιούμε αναλυτικές και μεθοδολογικές τεχνικές.

Ο διαχωρισμός μεταξύ αναλυτικής και διαισθητικής σκέψης συχνά ανιχνεύεται στο μισό του μυαλού που είναι κυρίαρχη. Το αριστερό ημισφαίριο του μυαλού ελέγχει την αναλυτική σκέψη(λογική), ενώ το δεξί ημισφαίριο ελέγχει τη δημιουργική και διαισθητική σκέψη.

ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ & ΕΞΥΠΝΑΔΑ

Η προσωπικότητα και η εξυπνάδα του ατόμου που λαμβάνει αποφάσεις επηρεάζουν την ικανότητά του να βρει αποτελεσματικές λύσεις.

Για παράδειγμα ένα προσεκτικό, συντηρητικό άτομο επιλέγει μια χαμηλού κινδύνου λύση. Εάν υπάρχει υπερβολική προσοχή, μπορεί από φόβο μήπως κάνει λάθος να μπορεί να αποφύγει να πάρει μια σημαντική απόφαση. Η επιφυλακτικότητα και ο συντηρητισμός σχετίζονται με την αποφασιστικότητα(ο βαθμός δηλαδή που ένα άτομο αποφασίζει γρήγορα και με σύνεση)

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

Η λήψη μιας αποτελεσματικής απόφασης συνήθως απαιτεί υψηλής ποιότητας, έγκυρες πληροφορίες.

Μερικές φορές χρειάζεται τόσος χρόνος και προσπάθεια για την αναζήτηση πληροφοριών ποιότητας ώστε το άτομο να βασίζεται σε πληροφορίες χαμηλής ποιότητας οι οποίες είναι εύκολες στην ανεύρεση.

Για παράδειγμα σκεφτείτε την διαδικασία απόφασης αγοράς νέου αυτοκινήτου. Πολλά άτομα ίσως βασιστούν στην άποψη των φίλων παρά να ψάξουν πηγές αναφοράς για περισσότερο συστηματικές πληροφορίες.

ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ

Πολλές είναι οι περιπτώσεις που οι πολιτικοί παράγοντες επηρέασαν τα δεδομένα για τη λήψης αποφάσεων στους οργανισμούς.

Μια αλλαγή στο τοπίο της πολιτικής μπορεί να φέρει τα «πάνω-κάτω» στη λειτουργία και την αποτελεσματικότητα των επιχειρήσεων. Πολλές φορές ένας νέος νόμος, η αλλαγή μιας κυβέρνησης οδηγούν τους λήπτες αποφάσεων σε μια νέα κατάσταση.

ΕΠΙΠΕΔΟ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑΣ

Όσο πιο σίγουρο είναι το άτομο να για το αποτέλεσμα μιας απόφασης, με τόση μεγαλύτερη ηρεμία και πεποίθηση θα λάβει την απόφαση.

Ο βαθμός βεβαιότητας διαιρείται σε 3 κατηγορίες: τη βεβαιότητα, τον κίνδυνο και την αβεβαιότητα. Μια κατάσταση βεβαιότητας υφίσταται όταν τα γεγονότα είναι γνωστά και το αποτέλεσμα μπορεί να προβλεφθεί με ακρίβεια.

Για παράδειγμα ένας Διευθυντής καταστήματος λιανικής πώλησης θα μπορούσε να προβλέψει με βεβαιότητα ότι περισσότερες ώρες λειτουργίας θα οδηγήσουν σε περισσότερες πωλήσεις. Θα ήταν αβέβαιο, ωστόσο, το εάν οι αυξημένες πωλήσεις θα μπορούσαν να καλύψουν τις αυξημένες δαπάνες.

ΑΞΙΕΣ ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ ΠΟΥ ΛΑΜΒΑΝΕΙ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ

Οι αξίες επηρεάζουν τη λήψη αποφάσεων σε κάθε βήμα. Τελικά, όλες οι αποφάσεις βασίζονται στις αξίες.

Ένας Διευθυντής που θέτει υψηλή αξία στην προσωπική ευημερία των υπαλλήλων προσπαθεί να αποφύγει εναλλακτικές λύσεις που δημιουργούν δυσκολίες στους εργαζομένους και εφαρμόζει αποφάσεις που μειώνουν την αναστάτωση.

Μια άλλη αξία που επηρεάζει σημαντικά τη λήψη αποφάσεων είναι το κυνήγι της τελειότητας.

ΑΝΑΒΛΗΤΙΚΟΤΗΤΑ

Πολλά άτομα δεν είναι καλά στη λήψη αποφάσεων επειδή χρονοτριβούν, ή καθυστερούν να δράσουν χωρίς βάσιμο λόγο.

Η χρονοτριβή είναι αποτέλεσμα της αναποφασιστικότητας και της αδράνειας. Είναι ένα βαθιά ριζωμένο πρότυπο συμπεριφοράς. Ωστόσο οι πρόσφατες έρευνες υποστηρίζουν ότι μπορεί να ξεπεραστεί όταν γνωρίζει κανείς πώς να πειθαρχεί.

Μέρος της διαδικασίας περιλαμβάνει τον καθορισμό στόχων και την αντιμετώπιση ενός προβλήματος βήμα-βήμα.

Τα 7 Βήματα για Ορθή Λήψη Αποφάσεων

1. Εκτίμησε την κατάσταση
2. Όρισε το πρόβλημα
3. Συγκέντρωσε εναλλακτικές λύσεις 
4. Διάλεξε την καλύτερη
5. Πρόβλεψε μελλοντικές δυσκολίες
6. Φτιάξε σχέδιο και εφάρμοσέ το
7. Έλεγξε τα αποτελέσματα

                                                                                                           

ΣΧΟΛΙΑ

Ÿ  Μπορείς να μετρήσεις την αξία ενός ανθρώπου από το μέγεθος των προβλημάτων που προσπαθεί να λύσει

Ÿ  Να έχετε εμπιστοσύνη στο ένστικτο σας . Δεν είναι λιγότερο σωστό από την λογική

Ÿ  Δεν υπάρχει τρόπος από μία απόφαση να μείνουν όλοι ευχαριστημένοι

Ÿ  Όλα θέλουν παραπάνω χρόνο από όσο νομίζετε

Ÿ  Δεν υπάρχει θλιβερότερη ύπαρξη απ΄ αυτήν  που συγκατοικεί μονίμως με την αναποφασιστικότητα

Ÿ  Αν υπάρχει κάποιος τρόπος να καθυστερήσει μια απόφαση , ο καλός γραφειοκράτης θα τον βρει

Το Δώρο της Επικοινωνίας

Πιστεύω

Πως το μέγιστο δώρο

Που μπορώ να σκεφτώ ότι έχω

από οποιονδήποτε,

είναι

να με βλέπει,

να με ακούει,

να με κατανοεί

και να με αγγίζει.

Το μέγιστο δώρο που

μπορώ να δώσω,

είναι 

να βλέπω, 

να ακούω, 

να κατανοώ

και να αγγίζω

τον άλλο άνθρωπο.

Όταν γίνεται αυτό

Αισθάνομαι

ότι υπάρχει επικοινωνία.

 Virginia Satir

Αρχή Σοφίας η καθαρή Επικοινωνία

Βελτίωση της Επικοινωνίας

Η συνεχής βελτίωση της επικοινωνίας αποτελεί ένα από τα βασικά ζητήματα τόσο ενός εργαζομένου όσο και του κάθε ανθρώπου σε όποιο ρόλο και αν βρίσκεται(γονέας, φίλος, σύντροφος, δάσκαλος, επιχειρηματίας κλπ.)

Οι βασικές αρχές αποτελεσματικής επικοινωνίας θα μπορούσαν να ταξινομηθούν σε 2  κατηγορίες:

1. Ζητήματα που αφορούν τον πομπό και την αποτελεσματική μετάδοση του μηνύματος.
2. Ζητήματα που αφορούν το δέκτη και την αποτελεσματική «ακοή»

Η επικοινωνία είναι αποτελεσματικός συνδυασμός αποστολής και λήψης του μηνύματος-ένας διαρκής κύκλος.

Από την άποψη αυτή, στην πραγματικότητα τη σύνδεση την κάνει ο αποδέκτης. Ο αποστολέας μιλά ή γράφει, δίνοντας στον αποδέκτη τη δυνατότητα να ανταποκριθεί.

Ένα παλιό αίνιγμα λέει:

Όταν πέφτει ένα δέντρο στο δάσος και δεν είναι κανείς εκεί να το ακούσει, κάνει θόρυβο;

Η απάντηση είναι: Όχι, γιατί αν δεν βρίσκεται κανείς εκεί για να ερμηνεύσει τον θόρυβο, δεν υπάρχει επικοινωνία.

(Α)Διαδικασία μετάδοσης μηνύματος

Η αποτελεσματικότητα της μετάδοσης του μηνύματος από τον πομπό βελτιώνεται σημαντικά αν ακολουθεί μια σωστή διαδικασία. Βασικά βήματα είναι:

1.      Προετοιμασία της επικοινωνίας η οποία περιλαμβάνει τον καθορισμό του στόχου της επικοινωνίας, τον έλεγχο του δέκτη( ψυχική διάθεση, ανάγκες, αξίες, μόρφωση κλπ.)και η επιλογή του κατάλληλου τρόπου, χρόνου και τόπου για τη μετάδοση του μηνύματος. Ο αποστολέας του μηνύματος πρέπει:

• Να αναρωτηθεί τι θέλει να καταλάβουν οι άλλοι;
• Να διατυπώσει το στόχο του, π.χ. «θέλω να βοηθήσω την Άννα να αυξήσει την αυτοπεποίθησή της, λέγοντας πόσο καλή δουλειά έκανε»
•  Να ορίσει ποιος πρέπει να λάβει το μήνυμα;
•  Να αναρωτηθεί πώς θα ωφεληθεί ο αποδέκτης από όσα θα του πει;
• Να σκεφτεί ποιο θα είναι το κέρδος για την επιχείρηση;
•  Να προβλέψει τι αρνητικές αντιδράσεις γεννηθούν;
•  Να σκεφτεί, σε τι ψυχική κατάσταση βρίσκεται ο δέκτης;
•  Να απαντήσει, είναι η κατάλληλη στιγμή τώρα να επικοινωνήσω; Στο γραφείο ή αλλού; Με άλλους παρόντες; Επίσημα ή ανεπίσημα;

2.      Μετάδοση του μηνύματος. Η αποτελεσματικότητα αυτού του σταδίου εξαρτάται από την προετοιμασία αλλά και τις ικανότητες μετάδοσης του πομπού όπως ο τόνος, το χρώμα της φωνής και η γλώσσα του σώματος, δηλαδή οι στάσεις, οι χειρονομίες, οι μορφασμοί κλπ. του σώματος.

Ο τρόπος μετάδοσης του μηνύματος αποτελεί τον πιο κρίσιμο παράγοντα της διαπροσωπικής προφορικής επικοινωνίας αφού μέσω αυτής δεν μεταβιβάζονται μόνο πληροφορίες, αλλά ταυτόχρονα συναισθήματα και ενέργεια.                     

Ερευνητικές εργασίες υποστηρίζουν ότι ο πιο κρίσιμος παράγοντας στην προφορική επικοινωνία είναι η γλώσσα του σώματος, και στη συνέχεια ο τόνος, ένταση και το χρώμα της φωνής. Δηλαδή το πιο σημαντικό δεν είναι «τι λέμε» αλλά «πώς το λέμε». Αναλυτικότερα:

• Οπτική εντύπωση(55%). Η στάση του σώματος, οι χειρονομίες, η οπτική επαφή και η γενική συμπεριφορά συμμετέχουν στην άμεση δημιουργία εντύπωσης. Επειδή οι κινήσεις και οι εκφράσεις του προσώπου είναι 8 φορές ισχυρότερες από τις λέξεις, πρέπει να δίνετε ιδιαίτερη προσοχή σ’ αυτά τα μέσα έκφρασης.
• Φωνητική εντύπωση(38%). Ο τόνος της φωνής, το ύψος της και ο ρυθμός της ομιλίας επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο οι άλλοι ερμηνεύουν αυτά που λέμε. Το 1/3 της εντύπωσης που προκαλούμε βασίζεται στη χρήση της φωνής μας, γι’ αυτό πρέπει να φροντίζετε η φωνή να ενισχύει το μήνυμά σας.
• Λεκτική εντύπωση(7%). Συγκριτικά με τα παραπάνω το λεξιλόγιο έχει το μικρότερο ποσοστό. Γι’ αυτό π.χ. θα έχουμε ακούσει «καλά βρε παιδί μου δεν ακούς; Τόση ώρα σου μιλάω».

3.      Έλεγχος(feedback). Μετά τη μετάδοση του μηνύματος ο πομπός είναι χρήσιμο να ελέγχει αν τελικά το μήνυμά του ελήφθη, ερμηνεύτηκε και κατανοήθηκε από το δέκτη όπως ο πρώτος επιθυμούσε ή υπάρχουν πιθανές αποκλίσεις για διόρθωση. Ουσιαστικά η αγγλική λέξη feedback αναφέρεται ως αναπληροφόρηση ή αλλιώς ανάδραση. Πρόκειται για το μήνυμα που ο δέκτης εκπέμπει πίσω προς τον πομπό, σύμφωνα με το οποίο διαπιστώνουμε τι κατάλαβε ο δέκτης.

Η ανάδραση μετατρέπει την επικοινωνία  σε δρόμο 2 κατευθύνσεων.

Δεν ολοκληρώνεται δηλαδή η επικοινωνιακή ενέργεια με την εκπομπή του  μηνύματος, αλλά μόνο όταν το μήνυμα φτάσει με βεβαιότητα και όπως το επιθυμούσε ο πομπός. Μετατρέπει δηλαδή τον δέκτη σε πομπό και τον πομπό σε δέκτη, καταργώντας την πιθανή παθητική συμπεριφορά. Ο πομπός πρέπει να δημιουργήσει συνθήκες που να επιτρέπουν στο δέκτη να δώσει ανάδραση.

Η ανάδραση στο σύγχρονο Μάνατζμεντ, έχει και μια άλλη έννοια, διάσταση. Περιλαμβάνει τον τρόπο με τον οποίο δίνει αναπληροφόρηση ένας προϊστάμενος σε έναν εργαζόμενο για την αποτελεσματικότητα της εργασίας του τελευταίου. Περιλαμβάνει επίσης το πώς πρέπει να δέχεται τα σχόλια ο υφιστάμενος.

Η ανάδραση χρειάζεται ικανότητες, κατανόηση, κουράγιο και σεβασμό προς τον εαυτό μας και τον άλλο. Έχει καταγραφεί ότι ο μεγαλύτερος αριθμός συγκρούσεων στο χώρο της εργασίας προκύπτει από κακής ποιότητας ανάδραση ή από μη ανάδραση.

Πώς πρέπει να λαμβάνετε ανάδραση:

1.      Βεβαιωθείτε ότι έχετε αντιληφθεί καλά το περιεχόμενο του μηνύματος κάνοντας ερωτήσεις ανοιχτού τύπου ερωτήσεις. Π.χ. κάντε μια ερώτηση του τύπου: «τι εννοείς λέγοντας ότι…»; Με τον τρόπο αυτό αποφεύγονται παρανοήσεις μεταξύ πομπού και δέκτη.

2.      Να ακούτε ενεργητικά και με ενδιαφέρον. Η ακρόαση χρειάζεται απόλυτη συγκέντρωση και βοηθάει το δέκτη να μπει στη θέση του πομπού ακόμη και συναισθηματικά.

3.      Να δημιουργείται κλίμα κατανόησης και αποδοχής με το να κοιτάτε τον άλλο, να είστε χαλαροί και να μην διακόπτετε.

 Πώς πρέπει να δίνετε ανάδραση:

1.      Να εστιάζετε στη συμπεριφορά και όχι στο άτομο. Άλλο να πείτε σε κάποιον ότι είναι ανεύθυνος και άλλο να του πείτε ότι ενήργησε στη συγκεκριμένη περίπτωση με ανευθυνότητα.

2.      Να εστιάζετε σε πραγματικές παρατηρήσεις γεγονότων και όχι σε προβλέψεις.

3.      Να εστιάζετε σε περιγραφές και όχι σε κριτική.

4.      Να εστιάζετε την ανάδραση περισσότερο για να μοιράζεστε ιδέες και πληροφορίες με τον άλλο παρά να δίνετε συμβουλές.

5.      Να εστιάζεστε την ανάδραση στο τι μπορεί να κάνει καλό σ’ αυτόν που τη δέχεται και όχι στο τι θα κάνει καλό σε εσάς που τι δίνετε.

6.      Να αποφεύγετε τη μακροσκελή ανάδραση, για αυτό να προσέχετε στη συμπεριφορά του άλλου τα σημάδια που μπορεί να δείχνουν ότι πήρε αρκετά μεγάλη δόση.

7.      Να επιλέγετε τον κατάλληλο χώρο και χρόνο γιατί ο άλλος δεν θα είναι σε θέση να καταλάβει ή να δεχτεί το μήνυμα, όσο προσεκτικά και σωστά το διατυπώσετε.

10 Συμβουλές για αποτελεσματική ανάδραση σε σχέση με την εργασία

1.      Μην την αναβάλετε.

2.      Καλύτερα να δίνετε αρνητική ανάδραση παρά καθόλου.

3.      Να δίνετε ανάδραση υπεύθυνα, άμεσα και καθαρά(όχι…λένε…)

4.      Να ξεκινάτε πάντα από τα θετικά.

5.      Να είστε συγκεκριμένος με στοιχεία και να μη μεταφέρετε εντυπώσεις. Να περιγράφετε την κατάσταση χωρίς επίθετα και αξιολογήσεις.

6.      Να εστιάζετε στην απόδοση και όχι στο άτομο.

7.      Να μην απαιτείτε επίμονα τις αλλαγές( προκαλούν αντιδράσεις).

8.      Να ζητάτε πράγματα που γίνονται, όχι ακατόρθωτα.

9.      Να προτείνετε τρόπους βελτίωσης, αλλά να μην τους περιγράφετε αναλυτικά

10.  Να μεταφέρετε αποδοχή και όχι απόρριψη.   

7 Εκφράσεις που ενθαρρύνουν

1. Έκανες καλή δουλειά…
2. Έχεις κάνει προόδους στο…
3. Μπορείς να με βοηθήσεις να κάνω…
4. Ας προσπαθήσουμε μαζί…
5. Το λάθος έγινε, εντάξει, τι έμαθες τώρα απ’ αυτό…
6. Συνέχισε την προσπάθεια, μη τα παρατάς…
7. Είμαι σίγουρος πως μπορείς να βρεις λύση, αν όμως χρειαστείς βοήθεια ξέρεις που θα με βρεις…

           

Αναρωτηθείτε.

Κάντε στο εαυτό σας τις παρακάτω ερωτήσεις σχετικά με την αποστολή μηνυμάτων:

• Δίνω προσοχή στις λέξεις και τις εικόνες που χρησιμοποιώ;
• Στέλνω τα μηνύματά μου με τρόπο που αποδίδουν σαφώς τη σκέψη μου;
• Επιλέγω πάντα λέξεις που θα γίνουν που θα γίνουν εύκολα κατανοητές από τον αποδέκτη του μηνύματος;
• Πιστεύω ότι η ανταπόκριση του αποδέκτη είναι η ένδειξη του κατά πόσο η επικοινωνία ήταν αποτελεσματική;

Κοιτάτε τους άλλους στα μάτια όταν επικοινωνείτε;