Με λύπη μας
διαπιστώνουμε ότι την κατάργηση του τομέα Γραφικών τεχνών και την καρατόμηση
της Καλλιτεχνικής Εκπαίδευσης στο Τεχνολογικό Λύκειο ακολουθεί η πλήρης
υποβάθμιση της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης σε ολόκληρη της Δευτεροβάθμια
Εκπαίδευση.
Ειδικότερα από το
σύνολο των μαθημάτων τέχνης που σύμφωνα με το ισχύον ωρολόγιο πρόγραμμα
διδάσκονταν στην Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (Ελεύθερο Σχέδιο, Γραμμικό Σχέδιο,
Αρχιτεκτονικό Σχέδιο, Ιστορία Τέχνης στο ΓΕΛ, Εικαστικά σε όλες τις τάξεις του
Γυμνασίου και πλήθος καλλιτεχνικών μαθημάτων στα ΕΠΑΛ ΕΠΑΣ) πλέον, σύμφωνα με
τα νέα ωρολόγια προγράμματα του Γυμνασίου και του Λυκείου θα διδάσκεται μόνο το
μάθημα των Καλλιτεχνικών στην Α’ Γυμνασίου καθώς και το αγνώστου μέχρι σήμερα
γνωστικού αντικειμένου και «ορφανό» επιστημονικής υποστήριξης μάθημα:
«Πολιτισμός –Δραστηριότητες Τέχνης» στις
Β’ και Γ’ Γυμνασίου. Σημειωτέον ότι το προαναφερόμενο «μάθημα» που κινείται στο
πνεύμα της πρότασης Β΄, η οποία είχε αποσυρθεί σε προηγούμενη φάση από το
Υπουργείο για να επανέλθει δριμύτερη, αποτελεί «αντικείμενο» το οποίο ο μαθητής
καλείται να επιλέξει μεταξύ επτά παρόμοιων «αντικειμένων»!.
Ενώ λοιπόν, με βάση τις
εξαγγελίες του ίδιου του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, προσδοκούσαμε την
ουσιαστική υποστήριξη της καλλιτεχνικής παιδείας και την αναγνώριση της εικαστικής αγωγής ως
βασικού γνωστικού αντικειμένου στο ωρολόγιο πρόγραμμα Γυμνασίου και Λυκείου,
βρισκόμαστε ξαφνικά μπροστά στο ενδεχόμενο τα μαθήματα τέχνης να
αντιμετωπίζονται ως «διακοσμητικά» και η καλλιτεχνική αγωγή παροπλισμένη να
τοποθετείται στα μετόπισθεν της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
Απομακρυνόμενοι από
όποια συναισθήματα πικρίας για την τύχη των εκπαιδευτικών τους οποίους και συμβουλευτικά υποστηρίζουμε, ως στελέχη της
εκπαίδευσης εκφράζουμε την αγωνία μας για τις επιπτώσεις της συγκεκριμένης
επιλογής στην αγωγή των μαθητών. Θεωρούμε, ότι η αποπομπή των μαθημάτων τέχνης
από το ωρολόγιο πρόγραμμα δεν αποτελεί μια απλή αλλαγή στα εκπαιδευτικά
πράγματα, αλλά βαθύτατο πλήγμα στο σύστημα αξιών του ελληνικού πολιτισμού και
της ελληνικής εκπαίδευσης.
Λόγω της επιστημονικής
και καλλιτεχνικής μας κατάρτισης, της πολύχρονης εμπειρίας μας ως εκπαιδευτικοί
και της πολύτιμης εμπειρίας που αποκτήσαμε ως σχολικοί σύμβουλοι, είμαστε σε
θέση να γνωρίζουμε ότι η διδασκαλία της
τέχνης δεν αποτελεί μια επιφανειακή ενασχόληση με υλικά και τεχνικές αλλά ένα
πολυεδρικό και πολυεπίπεδο εγχείρημα, που δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται
πρόχειρα ως «πολιτιστική δραστηριότητα» καθώς αποτελεί γνωστικό πεδίο που μέσω
της διδασκαλίας επηρεάζει βαθύτατα το σώμα, το πνεύμα και την ψυχή του παιδιού.
Η επιστημονική έρευνα
καταδεικνύει, ότι η καλλιτεχνική αγωγή είναι πολλαπλά ωφέλιμη και απαραίτητη για το παιδί, καθώς συμβάλλει στην διαμόρφωση της «αισθητής
νόησης» και στην ολοκλήρωση του ανθρώπου ως προσωπικότητα. Ως φορέας των αξιών
της Τέχνης η καλλιτεχνική αγωγή βρίσκεται σε ευθύ και ειλικρινή διάλογο με τον
φιλοσοφικό στοχασμό και διδάσκει στο παιδί την ανοικτή σκέψη και την δυνατότητα
της ελεύθερης επιλογής. Μετατρέπει το ελάχιστο σε μέγιστο και κατευνάζει την
ανθρώπινη ψυχή. Αντιστέκεται στον εκβαρβαρισμό των ηθών που τόσο έντονα και με
ποικίλους τρόπους βιώνει η σύγχρονη κοινωνία. Ενθαρρύνει την ενδοσκόπηση και
υποστηρίζει την προσπάθεια του ανθρώπου να χαράξει το δικό του προσωπικό
μονοπάτι στο χώρο της γνώσης και της ζωής. Ενισχύει τη δημιουργική σκέψη και
προσφέρει αίσθημα ολοκλήρωσης. Υποστηρίζει τη γνώση που μπαίνει σε εφαρμογή
και, αν και μοιάζει να μην έχει καμία χρησιμότητα, αποτελεί ίσως το μόνο
γνωστικό αντικείμενο που αποκαλύπτει μέσα από την διδακτική διαδικασία πτυχές
του ‘ευ ζην’. Η καλλιτεχνική αγωγή
εξοικειώνει το παιδί με τις λεπτότερες μορφές του συναισθήματος, με τις
ανώτερες ιδέες του ανθρώπινου πνεύματος, συμμετέχει δυναμικά στην ηθική,
πνευματική και αξιακή ωρίμανση του παιδιού,
υποστηρίζει την διαδικασία της ενεργητικής, βιωματικής μάθησης και
συμβάλει στην δημιουργία των μελλοντικών ελεύθερων πολιτών.
Πως είναι λοιπόν
δυνατόν, σε μια εποχή που το παιδί βομβαρδίζεται με κατώτερες αξίες και πρότυπα
να γκρεμίζεται η καλλιτεχνική διδασκαλία, που εισάγει το μαθητή στον κόσμο της
αληθινής δημιουργίας και των αξιών; Πως είναι δυνατόν να εγκαταλείπεται ένα από
τα σημαντικότερα προπύργια της ελληνικής σκέψης; Πως είναι δυνατόν σε μια εποχή
που η κρίση χτυπάει με ποικίλους τρόπους
τα παιδιά και τους νέους - το πιο ευάλωτο κομμάτι της κοινωνίας - να στερήσουμε
την καλλιτεχνική διδασκαλία από τους μαθητές μας;
Όσοι εργαζόμαστε στο
χώρο της εκπαίδευσης γινόμαστε καθημερινά μάρτυρες των αποτελεσμάτων της
οικονομικής κρίσης, ενώ επιστημονικές μελέτες συσχετίζουν την οικονομική κρίση
με τα προβλήματα ψυχικής υγείας και έντονη αδιαφορία των παιδιών για τη
μαθησιακή διαδικασία. Ζώντας σε ένα επισφαλές και αβέβαιο περιβάλλον τα παιδιά
και οι νέοι βιώνουν έντονα συναισθήματα απόγνωσης, ανασφάλειας και θυμού. Φόβος
χαμηλή αυτοπεποίθηση, αποδιοργάνωση, αίσθημα ματαιότητας, κορύφωση της
αμφισβήτησης, διάσπαση του κοινωνικού ιστού στο σχολείο, τάσεις απομόνωσης,
ενίσχυση της επιθετικής ή ακόμη και παραβατικής συμπεριφοράς είναι κάποια από
τα προβλήματα που καθημερινά αντιμετωπίζουμε στα σχολεία καθώς τα άσχημα νέα
τείνουν να γίνουν πλέον ρουτίνα της καθημερινότητας.
Είναι ολοφάνερο,
λοιπόν, ότι σήμερα τα παιδιά μας έχουν περισσότερο από ποτέ την ανάγκη να
προσφύγουν στο καταφύγιο της Τέχνης. Έχουν περισσότερο από ποτέ την ανάγκη της
έμπνευσης και την δημιουργίας που θα τους
επιτρέψει να ξεφύγουν από την σκληρή πραγματικότητα. Σήμερα περισσότερο
από ποτέ έχουν ανάγκη τα χρώματα και τη μουσική για να διασωθούν από το θλιβερό
γκρίζο μιας καθημερινότητας που τα συνθλίβει. Σήμερα περισσότερο από ποτέ έχουν
«ανάγκη την τέχνη για να μην τα σκοτώσει η αλήθεια». Σήμερα περισσότερο από
ποτέ η τέχνη δεν είναι πολυτέλεια, αλλά βασικό και αναφαίρετο δικαίωμα του
ατόμου.
Τα πορίσματα της
επιστημονικής έρευνας καταδεικνύουν, ότι το σχολείο μπορεί να διαδραματίσει
έναν ουσιαστικότερο ρόλο και να υποστηρίξει αποτελεσματικά τις παιδικές ψυχές, μεταβάλλοντας απλά το γνωστικού μόνο περιεχομένου πρόγραμμά του, φέρνοντας τις
τέχνες στο προσκήνιο.
Δεν είμαστε αφελείς
ούτε ρομαντικοί. Γνωρίζουμε ότι η οικονομική κρίση δεν θα ήταν δυνατόν να
αφήσει ανέπαφο και άτρωτο το εκπαιδευτικό σύστημα. Ωστόσο ελπίζαμε και
εξακολουθούμε να ελπίζουμε σε μια ορθολογικότερη αντιμετώπιση των εκπαιδευτικών
πραγμάτων, καθώς η εκπαίδευση αποτελεί το τελευταίο προπύργιο του αγώνα της
χώρας για την ανόρθωση και την ανάκτηση της χαμένης αξιοπρέπειας.
Εάν λοιπόν προσβλέπουμε
σε ένα καλύτερο μέλλον θα πρέπει να αναρωτηθούμε πρώτα απ’ όλα πως θα
θωρακίσουμε τις παιδικές και τις εφηβικές ψυχές και αν πράγματι ενδιαφερόμαστε
να το κάνουμε, θα πρέπει επιτέλους να αναρωτηθούμε ποιες είναι οι πραγματικές
ανάγκες των παιδιών και των εφήβων. Από τα πορίσματα της επιστημονικής έρευνας
αλλά και την εμπειρία μας γνωρίζουμε, ότι τα παιδιά και οι έφηβοι δεν
ενδιαφέρονται για νούμερα και στατιστικές, δεν ενδιαφέρονται για οικονομικούς
και την άνοδο ή την πτώση του χρηματιστηρίου. Τα παιδιά και οι έφηβοι διψούν
για ζωή γεμάτη νόημα, για πραγματική ελευθερία, για δίκαιη κοινωνία. Έχουν
ανάγκη να πιστεύουν στον κόσμο στον
οποίο ζουν και αναπτύσσονται. Έχουν ανάγκη από ένα κόσμο που διαθέτει
στοιχειώδη δομή, σταθερότητα και λογική. Χρειάζονται να μεγαλώνουν
συναισθηματικά ασφαλή. Έχουν ανάγκη να μπορούν να ονειρεύονται και να ελπίζουν.
Έχουν ανάγκη από μια ουσιαστική, ουμανιστική εκπαίδευση. Είναι καιρός, και
γιατί όχι και εν μέσω οικονομικής κρίσης και μνημονίων, να το τολμήσουμε και να
κάνουμε πραγματικότητα τις ανάγκες τους.
Εξακολουθούμε να
ελπίζουμε σε επανεξέταση του θέματος που προέκυψε, η οποία θα αποδείξει ότι το
Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων σκύβει στοχαστικά πάνω από τα πράγματα. Πως
βλέπει, μελετά, βρίσκει την ορθότερη λύση. Μια λύση που ασφαλώς δεν μπορεί παρά
να συνδέεται με την ιστορία, το πνεύμα και τις αξίες του τόπου. Ενός τόπου που
διαχρονικά επεφύλαξε μια ιδιαίτερη θέση στο «αισθητικό».
Οι Σχολικοί
Σύμβουλοι Καλλιτεχνικών Μαθημάτων
Όλγα Ζιρό
Ελένη
Κάρτσακα
Παναγιώτης
Μπερεδήμας
Ιωάννης
Σκαράκης
Μαρία
Σταματοπούλου
Πηγή: AlfaVita
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου