Θυμός: Ένα κάρβουνο που καίει!

"Ο καθένας μπορεί να θυμώσει, είναι εύκολο. Αλλά να θυμώσεις με το σωστό άνθρωπο, στο σωστό βαθμό, για το σωστό λόγο, τη σωστή στιγμή και με το σωστό τρόπο, αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο"

(Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος)

Το πιο συχνό από τα αρνητικά εκφραζόμενα συναισθήματα είναι ο θυμός (10%), ενώ τα αμέσως επόμενα είναι το άγχος και η λύπη (5%).

Ο θυμός, από όλα τα συναισθήματα που μας συνοδεύουν, κατά τη γέννησή μας όχι μόνο είναι ο πλέον κυρίαρχος και δύσκολος να ελεγχθεί, αλλά εμπερικλείει και άλλα αρνητικά συναισθήματα. Προπάντων, όταν εγείρεται, συμπεριλαμβάνει μια σειρά από άλλα αρνητικά συναισθήματα όπως: Απογοήτευση, φόβο, ανησυχία, απελπισία, αμηχανία, απαισιοδοξία, ανασφάλεια, ζήλεια, απόρριψη, θλίψη. Είναι μία συναισθηματική κατάσταση που η έντασή της ποικίλει, από έναν απλό ερεθισμό μέχρι έντονη μανία και οργή. Όταν θυμώνουμε οι χτύποι της καρδιάς και η πίεσή μας ανεβαίνουν και το ίδιο συμβαίνει και με τις ορμόνες μας, την αδρεναλίνη και τη νοραδρεναλίνη.

Ο θυμός είναι μία φυσική και προσαρμοσμένη απάντηση στην απειλή. Ενέχει δυναμικά, συνήθως επιθετικά συναισθήματα και συμπεριφορές που μας επιτρέπουν να πολεμήσουμε και να αμυνθούμε όταν μας επιτίθονται. Μία συγκεκριμένη ποσότητα θυμού είναι αναγκαία για την επιβίωσή μας. Από την άλλη όμως δεν μπορούμε και να επιτιθέμεθα σε κάθε άτομο όταν αυτό μας ενοχλεί ή μας κατηγορεί. Υπάρχουν νόμοι, νόρμες και φυσικά κοινή λογική που βάζουν όρια στο που μπορεί να φτάσει ο θυμός μας.

Όπως σε όλα τα συναισθηματικά ζητήματα, θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε την πραγματική αιτία του θυμού, όχι μόνο το σύμπτωμα. Ο θυμός αποτελεί ένα δευτερεύον συναίσθημα. Δεν προκαλείται από άλλους ανθρώπους ή εξωτερικές συνθήκες αλλά αποτελεί μια εσωτερική απόκριση σε ένα πρωτογενές συναίσθημα. Κατ’ αρχάς, νιώθουμε ένα πρωταρχικό συναίσθημα και μετέπειτα νιώθουμε θυμωμένοι. Πρωταρχικά συναισθήματα μπορεί να είναι ο πόνος, το πένθος, ο φόβος, η ενοχή, η θλίψη, ο πόθος. Τα πρωταρχικά συναισθήματα τείνουν να είναι ευάλωτα. Τα δευτερεύοντα συναισθήματα τείνουν να είναι προστατευτικά.

Δεν θυμώνουμε όλοι το ίδιο, αλλά όλους μας θυμώνουν περίπου τα ίδια πράγματα. Τι συμβαίνει και θυμώνουμε; Θυμώνουμε επειδή ταυτιζόμαστε με μια κατάσταση, δηλαδή όταν βλέπουμε να συμβαίνει κάτι άδικο κατά τη γνώμη μας, κάτι που συγκρούεται με τις αρχές μας και με τις αξίες μας. Θυμώνουμε όταν κάτι μας φοβίζει. Και τέλος θυμώνουμε όταν έχουμε μιά ανικανοποίητη ανάγκη. Δηλαδή όταν χρειαζόμαστε κάτι που είναι πολύ σημαντικό για μας και δεν το παίρνουμε. Προφανώς δεν θα θυμώναμε αν αυτό που δεν πήραμε δεν ήταν σημαντικό για μας. Ο θυμός είναι μια κραυγή για αγάπη, απoδοχή και αναγνώριση. Αυτό θέλει κάθε θυμωμένος.

Τα αποτελέσματα του χρόνιου θυμού στο σώμα μας.

Ο χρόνιος θυμός είναι τόσο επιζήμιος για το σώμα μας, ώστε στη λίστα για τους παράγοντες κινδύνου που συνδέονται με χρόνιες ασθένειες και πρόωρο θάνατο, κατατάσσεται υψηλότερα από το κάπνισμα, την παχυσαρκία και την υψηλή σε λιπαρά διατροφή.

Φυσιολογικές συνέπειες του χρόνιου θυμού

Υψηλή αρτηριακή πίεση, καρδιακή νόσος. Σε μια μελέτη με σχεδόν 13.000 συμμετέχοντες, εκείνοι με τα υψηλότερα επίπεδα θυμού είχαν διπλάσιο κίνδυνο για την εμφάνιση στεφανιαίας νόσου και τρεις φορές τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής σε σύγκριση με τα άτομα με χαμηλότερα επίπεδα θυμού.

Ημικρανίες. Ερευνητές στο πανεπιστήμιο του St. Louis έδειξαν ότι που καταπιέζουν την οργή τους είναι πιο πιθανό να υποφέρουν από χρόνιους πονοκεφάλους.

Πονοκέφαλοι, παθήσεις του δέρματος, πεπτικά προβλήματα, κατάχρηση αλκοόλ και ουσιών αποτελούν ένα ευρύ φάσμα των προβλημάτων που προκαλούνται από το θυμό.

Χρόνιος πόνος. Η καταπιεσμένη οργή συνδέεται με τον χρόνιο πόνο.

Κόπωση. Ο ψυχολόγος John Bradshaw λατρεύει να παρομοιάζει τα καταπιεσμένα συναισθήματα με την προσπάθεια να κρατήσουμε μια μπάλα κάτω από το νερό. Χρειάζεται προσπάθεια για να κρατήσει κανείς την μπάλα κάτω από το νερό λόγω της άνωσης. Με τον ίδιο τρόπο τα συναισθήματα θέλουν συνεχώς να απελευθερωθούν και να “ανέβουν στην επιφάνεια”. Χρειάζεται φυσική προσπάθεια για να τα κρατήσει κανείς κάτω από την επιφάνεια. Θα πρέπει να σφίξει κανείς τους πολύ δυνατά για να σταματήσει τη συναισθηματική ροή. Αυτό είναι πολύ κουραστικό.

Καρκίνος. Αφύσικα χαμηλές βαθμολογίες στην κλίμακα του θυμού έχουν εντοπιστεί σε ασθενείς με καρκίνο ( αυτό υποδεικνύει καταπιεσμένο θυμό).Υπάρχουν ενδείξεις ότι ο καταπιεσμένος θυμός μπορεί να είναι ένας πρόδρομος του καρκίνου και επίσης ένας παράγοντας που διευκολύνει την εξέλιξή του.

Θάνατος. Η Δρ. Mara Julius στο Πανεπιστήμιο του Michigan ανέλυσε τις επιπτώσεις της χρόνιας οργής σε γυναίκες, κατά την διάρκεια μιας περιόδου 18 ετών. Τα συμπεράσματά της ήταν ότι εκείνες οι γυναίκες που είχαν αρχικά απαντήσει στα ερωτηματολόγια με εμφανή σημάδια μακροχρόνιας, καταπιεσμένης οργής, είχαν τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να έχουν πεθάνει κατά την διάρκεια της μελέτης, συγκριτικά με εκείνες που δεν υπέκρυπταν εχθρικά συναισθήματα.