«Ένας μουσικός μπορεί να ζει και να δημιουργεί σε οποιαδήποτε πραγματικότητα και οποιοδήποτε μέρος του κόσμου»…

Με άξονα δημιουργίας την ίδια την μουσική και μέσο την κιθάρα του, ο Μιχαηλάγγελος Τουμανίδης, μας μιλάει για τα πρώτα του βήματα, τη σύμπραξή του με τον βιολιστή Λευτέρη Κατσιφέρη, αλλά και τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα, με αφορμή τις Κυριακάτικες βραδιές κιθάρας στο TAR, με χορηγό επικοινωνίας το exelixeis.gr.

Σε τι ηλικία ξεκίνησες να ασχολείσαι με την κιθάρα και τι ήταν αυτό που σε πρωτοκέρδισε στο όργανο αυτό; 

Ξεκίνησα μαθήματα κιθάρας σε ηλικία έξι ετών, με δάσκαλο το μεγάλο αδερφό του πατέρα μου, το Δημήτρη Τουμανίδη. Απ’ ότι καταλαβαίνετε, είχα πολλά μουσικά ερεθίσματα μέσα στην οικογένεια μου από μικρός και κάποια στιγμή ήταν μοιραίο να βρεθεί κάποιο «μέσον» μουσικής έκφρασης στη ζωή μου.

Η κιθάρα είναι ένα έγχορδο μουσικό όργανο, που οπτικοακουστικά διαμορφώνει ένα πολύ ελκυστικό σύνολο. Είναι στην αγκαλιά σου, ο ήχος παράγεται από τα 2 σου χέρια, με τον πιο άμεσο τρόπο, χωρίς μεσάζοντες (δοξάρι, πένα, πλήκτρα κ.α.). Ίσως αυτές οι χαρακτηριστικές εικόνες που είχα μικρός, βλέποντας και ακούγοντας κιθαρίστες, να με έφεραν κοντά στο όργανο αυτό, αν και ομολογώ πως λίγα πράγματα θυμάμαι από τότε.

Κάτι που δε θα ξεχάσω ποτέ βέβαια, είναι οι πρώτοι δίσκοι κιθάρας που μου είχαν κάνει δώρο οι γονείς μου όταν ήμουν μικρός και έτσι είχα την τύχη να ακούσω τον Alirio Diaz και τον Andres Segovia.

Είναι εύκολο για έναν μουσικό να ζει και να δημιουργεί στη σημερινή ελληνική πραγματικότητα;

Κατ’ αρχήν, πιστεύω πως ένας μουσικός μπορεί να ζει και να δημιουργεί σε οποιαδήποτε πραγματικότητα και οποιοδήποτε μέρος του κόσμου.

Τώρα, αν μιλάμε για έναν νέο, παραγωγικό μουσικό της γενιάς μου (καθηγητή μουσικής, σολίστ, συνθέτη, παραγωγό, εκτελεστή ορχήστρας), που θέλει να ζήσει στην Ελλάδα, έχοντας ως κύριο επάγγελμα τη μουσική, τότε μιλάμε σίγουρα για έναν άνθρωπο που «με γυμνή γροθιά χτυπάει τοίχο με καρφιά . . . »

Αν βέβαια βιοπορίζεται από άλλες δουλειές, και μπορεί παράλληλα να έχει τη μουσική ως δευτερεύουσα ασχολία (χόμπι), χωρίς να την «ξεφτιλίζει» για χάρη του «βρώμικου μουσικού εμπορίου» της Ελλάδας, τότε πρόκειται για μια αξιοσέβαστη περίπτωση Έλληνα μουσικού. Μπορώ να πω πως υπάρχουν τέτοια παραδείγματα ανθρώπων και νιώθω πολύ υπερήφανος και τυχερός που είναι και φίλοι μου.

Είναι το εξωτερικό η μόνη διέξοδος; Εσύ σκέφτεσαι να φύγεις και να δουλέψεις εκτός συνόρων;

Νομίζω πως η παραπάνω απάντηση μου, καλύπτει το πρώτο σκέλος της ερώτησης αυτής και ο καθένας μπορεί να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα και να πάρει τις προσωπικές του αποφάσεις για το αν είναι το εξωτερικό η μόνη διέξοδος.

Δε θέλω να είμαι απόλυτος, αλλά δε θέλω να δίνω και ψεύτικες ελπίδες σε κανέναν. Ούτε πολιτικός είμαι, ούτε προφήτης.

Προσωπικά νιώθω πως μόνο εκτός συνόρων, μπορώ να δουλέψω αξιοπρεπώς αυτήν την περίοδο της ζωής μου, αυτό είναι το μόνο σίγουρο. Έχω κάποια σχέδια, αλλά δεν έχω καταλήξει με βεβαιότητα ακόμα.

Πιστεύεις πως ο Έλληνας βρίσκει σήμερα διαφυγή από τα προβλήματα μέσα από την μουσική;

Ο Έλληνας έχει αποδείξει εδώ και πολλά χρόνια πώς έμαθε να βρίσκει διαφυγή μέσα από τη μουσική και πώς να τη χρησιμοποιεί μέσα από τη νύχτα και τα Σαββατόβραδα, αλλά δε θα ήθελα να μιλήσω για τον Έλληνα τόσο, όσο για τον άνθρωπο γενικώς.

Προσωπικά τον τελευταίο καιρό, ένιωσα περισσότερο από κάθε άλλη φορά την ανάγκη να ακούω συχνά μουσική, ήταν ένα πραγματικό «φάρμακο» στην «αρρώστια» που ζούμε καθημερινά, όπως πιστεύω πως έτσι λειτουργεί η μουσική και για πολλούς ανθρώπους ακόμα. Η ίδια η επιστήμη της ιατρικής έχει αποδείξει πως η μουσική έχει πολλές θεραπευτικές ικανότητες.

Αυτό δε σημαίνει φυσικά πως είναι και η πανάκεια για τα προβλήματά μας. Είναι σίγουρα άρρωστο αυτό που ζούμε στις πόλεις, με τα «μοντέλα ζωής» που μας προβάλλονται μέσω των υπολογιστών, του διαδικτύου και των τηλεοράσεων και υποβαθμίζουν την γνήσια ανθρώπινη επικοινωνία.

Η ζωή μας είναι σίγουρα δύσκολη. Χρειάζεται δύναμη και αντιστάσεις για να ανακαλύπτουμε την ομορφιά της, σε απλά πράγματα, που μας φέρνουν πραγματική ευτυχία και μας κάνουν κάπως να διαφεύγουμε από τα προβλήματά μας. Οι αυθόρμητες εκφράσεις αγάπης στην καθημερινότητα: μια βοήθεια σε άγνωστό που μπορεί να μη σου την έχει ζητήσει καν, μια όμορφη έκπληξη, ένα «σ’ αγαπάω» και μια αγκαλιά σε ένα αγαπημένο σου πρόσωπο, ένας περίπατος στη φύση με συζητήσεις και λίγη ανεμελιά ! Υπάρχουν τόσα πολλά, που ξεχνάμε και που μπορούν να μας προσφέρουν ευτυχισμένες στιγμές, αρκεί να τα ανακαλύψουμε ξανά.

Η μουσική είναι σίγουρα κάτι μοναδικό και αναντικατάστατο στη ζωή μας, αλλά δεν αντικαθιστά ούτε υποκαθιστά όλα τα άλλα, μέσα στις ανθρώπινες σχέσεις.

Ως άνθρωπος που διδάσκεις μουσική, τι θα συμβούλευες τους γονείς; Πρέπει να οδηγήσουν τα παιδιά τους προς τα εκεί και σε ποια ηλικία;

Κατ’ αρχήν, δεν υποστηρίζω τα «πρέπει» σε τέτοια θέματα. Τα παιδιά ξέρουν τι θέλουν, καλύτερα από κάθε άλλης ηλικίας άνθρωπο. Αυτό που οφείλει να κάνει κάθε γονιός, πάνω απ’ όλα, είναι να διδάξει βασικές ανθρώπινες αρχές και αξίες στο παιδί του (αγάπη, σεβασμό, ειλικρίνεια, ήθος, αξιοπρέπεια, δικαιοσύνη, αξιοκρατία και πολλά ακόμα που έχουμε ξεχασμένα εδώ).

Πέρα από αυτό, μπορεί να του προσφέρει ερεθίσματα πάνω σε οποιαδήποτε μορφή τέχνης (μουσική, ζωγραφική, θέατρο, χορό, λογοτεχνία), αρκεί να συνδυάζονται και να έρχονται σε αρμονία και με σωματική άσκηση μέσω της γυμναστικής και του αθλητισμού. «Νους υγιής εν σώματι υγιεί» όπως έλεγαν και οι αρχαίοι ημών πρόγονοι. Όλα έρχονται στην ώρα τους, με τη θέληση του ίδιου του παιδιού, αρκεί να έχει πάρει σωστές βάσεις στη ζωή του από νωρίς.

Την Κυριακή, θα σε δούμε σε μία μουσική σύμπραξη με τον βιολιστή Λευτέρη Κατσιφέρη. Σε όσους δεν γνωρίζουν πολλά από μουσική, η σύμπραξη βιολιού κιθάρας, ακούγεται κάπως περίεργη. Εσύ ως μουσικός, πως την περιγράφεις;

Καθόλου περίεργη δεν θα τη χαρακτήριζα την σύμπραξη βιολιού και κιθάρας. Αν σκεφτούμε πως ο ίδιος ο Paganini έχει γράψει σονάτες  για ντουέτο κιθάρας-βιολιού, σίγουρα μιλάμε για κάτι ιδιαίτερο και ξεχωριστό με αντιθέσεις. Είμαι πολύ χαρούμενος που θα συμπράξω με το Λευτέρη Κατσιφέρη. Ο Λευτέρης, εκτός από πολύ αγαπημένος φίλος μου, είναι εδώ και 30 χρόνια μέλος της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, στα δεύτερα βιολιά, με πάρα πολλές εμφανίσεις στην πλάτη του και εμπειρία. Άρα καταλαβαίνετε πως, πάνω απ’ όλα, είναι μεγάλη τιμή να συμπράττεις με έναν τέτοιο μουσικό.

Ποια είναι τα σχέδιά σου για το άμεσο μέλλον;

Παράλληλα με την καλλιτεχνική και πνευματική μου εξέλιξη, προσπαθώ να συνδυάσω πλέον και μια καλύτερη ζωή επαγγελματικά. Από τον ερχόμενο Χειμώνα, ενδέχεται να είμαι για μεταπτυχιακές σπουδές σε Μουσικό Πανεπιστήμιο του εξωτερικού, αλλά ακόμα δεν είναι κάτι σίγουρο.

Πηγή: http://exelixeis.gr/